مبارزه با نفس
مبارزه بانفس
این بحث باید توضیح بیشتری داده شود زیرا :
۱- ویژگی مشترک اصحاب ابا عبدالله بود بویژه حضرت ابوالفضل العباس که هر وقت امام حسین او را صدا می زدند تعبیر “بنفسی انت” داشتند یعنی :
“عباسم فدایت شوم”
۲-لازمه ی بحث های گذشته است یعنی مکارم اخلاق بدون مبارزه با نفس غیر ممکن است
و نوشیدن چشمه های آب حیات جاودان لازمه اش گذراندن چله های اخلاص است که پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله)فرمودند:
من اخلص لله اربعین صباحا جرت ینابیع الحکمه من قلبه علی لسانه و بحث کلی جهاد هم اگرچه جهاد اصغر و جهاد کبیر به دلیل اجتماعی بودن و نقش آفرینی در سر نوشت جامعه اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است اما مستلزم جهاد نفس است لذا امام امت فرمودند:
” یک مجاهد با نفس می تواند جهان را اداره کند”.
قرآن مجید در داستان آدم و ابلیس اهمیت مبارزه با نفس را تصریحا بیان فرموده است:
در آیه ۱۲ سوره ی اعراف دارد که:
قَالَ مَا مَنَعَکَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُکَ ۖ قَالَ أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ
(خداوند به ابلیس) فرمود: «در آن هنگام که به تو فرمان دادم، چه چیز تو را مانع شد که سجده کنی؟» گفت: «من از او بهترم؛ مرا از آتش آفریدهای و او را از گل!»
تمام مصیبتهای ما از همین
“من بهترم”
است
و در آیه ۲۷ یک دستور کلی می دهد که همه ی شما با همین نگاه خودبینانه منحرف می شوید ؛ امام امت فرمود:
“خودبینی ارث شیطان است”
یَا بَنِی آدَمَ لَا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطَانُ کَمَا أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّهِ یَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِیُرِیَهُمَا سَوْآتِهِمَا ۗ إِنَّهُ یَرَاکُمْ هُوَ وَقَبِیلُهُ مِنْ حَیْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ ۗ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیَاطِینَ أَوْلِیَاءَ لِلَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ
ای فرزندان آدم! شیطان شما را نفریبد، آن گونه که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون کرد، و لباسشان را از تنشان بیرون ساخت تا عورتشان را به آنها نشان دهد! چه اینکه او و همکارانش شما را میبینند از جایی که شما آنها را نمیبینید؛ (امّا بدانید) ما شیاطین را اولیای کسانی قرار دادیم که ایمان نمیآورند!
امام سجاد در مناجات الشاکین از ۱۴ جنایت نفس تنها به خدا شکایت می کنند:
الهی الیک اشکوا نفسا
۱-بالسوء اماره
۲-و الی الخطیئه مبادره
۳- و بمعاصیک مولعه
۴-و لسخطک متعرضه
۵-تسلک بی مسالک المهالک
۶-و تجعلنی عندک اهون هالک
۷-کثیره العلل
۸-طویله الامل
۹-ان مسها الشر تجزع
۱۰-و ان مسها الخیر تمنع
۱۱-میاله الی اللعب واللهو
۱۲-مملوه بالغفله والسهو
۱۳-تسرع بی الی الحوبه
۱۴-و تسوفنی بالتوبه
خدایا تنها به تو شکایت می کنم از نفسی که:
۱-فقط به بدی امر می کند.
۲-و فقط به خطا مبادرت .
۳-و تنها حریص گناه است.
۴-و کارش تنها خشمگین کردن توست.
۵-مرا به راههای هلاکت می کشاند.
۶-و مرا نزد تو خوار و رسوا می کند.
۷-مرضهایش بی شمار است.
۸-آرزوهایش بی سر و ته است.
۹-اگر با شری مواجه شود جزع و فزع می کند.
۱۰-و اگر نعمت ها به او رو کند از دیگران دریغ می کند.
۱۱-بسیار تمایل به لهو و لعب دارد.
۱۲-پر از غفلت و فراموشی است.
۱۳-با سرعت مرا به پرتگاه می افکند.
۱۴-و توبه ام را به تاخیر می اندازد.
نویسنده: غلامحسین جعفری پیکانی
بازدیدها: ۴۲